راهنمای کامل کوک کردن گیتار و معرفی کوک های جایگزین
آموزش های مقدماتی گیتار
هر نوازنده‌ای پیش از شروع به تمرین، نیازمند کوک کردن گیتار خود است. اما از چه راه‌هایی می‌توان گیتار را کوک کرد و چه کوک‌های جایگزینی برای نوازندگی در سبک‌های مختلف وجود دارد؟
بیشتر بخوانید: یادگیری ۱۰ آکورد مهم برای شروع به نواختن گیتار
چگونه گیتار را کوک کنیم؟
کوک کردن گیتار کار چندان دشواری نیست. برای تغییر کوک سیم‌ها کافی است گوشی‌های کوک (Tuning Keys) را تا جایی بچرخانید که به صدای دلخواه خود برسید. چرخاندن گوشی‌ها به سمت بدنه، سیم را شل‌تر (و در نتیجه صدا را بم‌تر) می‌کند و چرخاندن آن در جهت دیگر سیم را محکم‌تر (و در نتیجه صدا را زیرتر) خواهد کرد.
کوک کردن گیتار در حالت استاندارد
اکثر گیتاریست‌ها از کوک استاندارد گیتار استفاده می‌کنند. اگر به تازگی نوازندگی را شروع کرده‌اید، بهتر است از همین کوک در گیتار خود استفاده کنید. هرچند پس از مدتی می‌توانید دست به ماجراجویی بزنید و کوک‌های دیگر را نیز امتحان کنید. سیم‌های گیتار از ۱ تا ۶ شماره‌گذاری می‌شوند. سیم اول، نازک‌ترین سیم و سیم ششم، ضخیم‌ترین سیم است.
معرفی نت‌های مرتبط با هر سیم
سیم‌ها همچنین با توجه به نتی که در حالت دست‌باز اجرا می‌کنند، نام‌گذاری می‌شوند. پس در حالت استاندارد از راست به چپ، سیم‌ها اینگونه نام‌گذاری می شوند: E, A, D, G, B, E. در تصویر مقابل می‌توانید هر نت را بالای سیم مربوط به آن مشاهده کنید. توجه کنید که سیم‌های اول و ششم هردو می (E) هستند. با اینکه این نت‌ها مشابه هستند، دو اکتاو با یکدیگر فاصله دارند. در تئوری موسیقی با نت‌ها و اکتاوها بیشتر آشنا خواهید شد.
همانطور که اشاره کردیم، این نت‌ها نشان‌دهنده‌ی صدایی هستند که سیم درحالت دست‌باز ایجاد می‌کند. معمولا بهتر است برای کوک کردن از سیم ششم (ضخیم‌ترین سیم) شروع کنید و به سمت سیم اول پیش بروید.
معرفی انواع تیونر گیتار
برای کوک کردن گیتار، نیازمند یک منبع قابل اعتماد برای رجوع و آزمایش صدای سیم‌ها هستید. اکثر گیتاریست‌ها از تیونرهای الکترونیکی یا سازهای دیگر برای این کار استفاده می‌کنند. هرکدام از این روش‌ها مزایا و معایب خود را دارند.
ساده‌ترین راه برای کوک کردن گیتار، استفاده از تیونرهای کروماتیک است. این تیونرها صدای گیتار را «می‌شنوند» و پیچ (گام صدا) را نمایش می‌دهند. در نتیجه می‌توانید کوک سیم را تغییر داده و آن را با نت دلخواه خود هماهنگ کنید. دستگاه‌هایی نیز به نام پیچ تیونر (Pitch Tuner) وجود دارند که تنها نت‌ها را اجرا می‌کنند و شما باید با استفاده از توانایی شنیداری خود سیم‌ها را کوک کنید. وسیله‌ای به نام دیاپازون نیز وجود دارد که می‌توانید با ضربه زدن به آن پیچ صحیح را بشنوید و بر اساس آن ساز را تنظیم کنید. هرچند اگر نزدیک به کامپیوتر هستید می‌توانید از تیونرهای آنلاین از جمله تیونر فندر یا اپ‌های گیتار تونر برای اندروید و اپ فندر برای iOS استفاده کنید.
بهتر است پیش از خرید وسایلی از جمله دیاپازون یا پیچ تیونر، تجربه‌ی خود را در نظر بگیرید. اگر به تازگی نوازندگی را شروع کرده‌اید بهتر است از تیونرهای کروماتیک استفاده کنید و به مرور به سراغ روش‌ّهای شنیداری بروید.
چگونه بدون تیونر گیتار را کوک کنیم؟
اگر تیونر در دسترس نیست، می‌توانید با استفاده از روش فرت پنجم صدای سیم‌ها را به یکدیگر نزدیک کنید و تا جای ممکن به نتیجه‌ای بهتر دست پیدا کنید. این روش را در مطلبی دیگر به شکل کامل شرح داده‌ایم که می‌توانید از لینک زیر به آن دست پیدا کنید:
کوک کردن گیتار با استفاده از کیبورد
اگر به تیونر گیتار دسترسی ندارید اما یک کیبورد یا پیانو در نزدیکی شما است، می‌توانید با استفاده از آن صدای صحیح هر نت را بشنوید. استفاده از پیانو روشی بسیار مطمئن برای کوک کردن گیتار است.
ابتدا نت دو (C) میانی را در پیانو پیدا کنید و سپس سیم ششم گیتار را با نت می (E) که دو اکتاو پایین‌تر از C میانی است کوک کنید. سپس می‌توانید با روش فرت پنجم، گیتار را کوک کنید یا اینکه سایر سیم‌ها را نیز با استفاده از کلیدهای کیبورد کوک کنید.
کیت ریچاردز، نوازنده‌ی گروه رولینگ استونز
کوک‌های جایگزین در گیتار
بسیاری از هنرمندان و گروه‌های موسیقی از جمله جانی میچل و بلک سبث از کوک‌های جایگزین در گیتارهای خود استفاده می‌کنند. پس از مدتی تمرین با گیتار، می‌توانید کوک‌های دیگر را تجربه کنید و با قابلیت‌های منحصر به فرد آن‌ها آشنا شوید. یک گیتار را می‌توان به صدها روش مختلف کوک کرد. هرچند محبوب‌ترین کوک‌های جایگزین برای گیتار، دراپ دی (Drop D) و اپن جی (Open G) نام دارند که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
کوک دراپ دی
کوک‌کردن گیتار در دراپ دی کار چندان دشواری نیست. کافی است گیتار را در حالت استاندارد کوک کنید و سپس سیم ششم را یک گام (از می به ر) پایین بیاورید. بسیاری از آهنگ‌های مشهور از جمله Dear Prudence از گروه بیتلز در این کوک اجرا شده‌اند.
کوک اپن جی
هنرمندان بزرگی از جمله کیت ریچاردز (رولینگ استونز) از کوک اپن جی (Open G) استفاده می‌کنند. در این کوک سیم‌ها هماهنگ با نت‌های آکورد سل (G) کوک می‌شوند. در این صورت اگر دست‌باز گیتار را به صدا در آورید، آکورد G را خواهید شنید. برای کوک گیتار در اپن جی کافی است سیم‌ها را مطابق نت‌های روبرو کوک کنید: D-G-D-G-B-D
چند وقت یکبار باید گیتار را کوک کنیم؟
گیتار حساس‌تر از بسیاری از سازهای دیگر است و چوب به کار رفته در آن بر اثر حرارت و رطوبت، منبسط و منقبض می‌شود. به همین دلیل کشش سیم‌ها تغییر می‌کند و آن‌ها از کوک خارج می‌شوند. همینطور اگر از تکنیک‌هایی از جمله بِند (Bend) استفاده می‌کنید، ممکن است سیم‌ها به دلیل کشیده شدن از کوک خارج شوند.
پس بهتر است پیش از هر تمرین گیتار خود را کوک کنید. همینطور اگر در میانه‌ی تمرین حس کردید که صدای گیتار مناسب نیست بهتر است مجددا کوک آن را بررسی کنید. نوازندگان حرفه‌ای نیز گاهی در میانه‌ی اجرا زمانی را به کوک‌کردن مجدد گیتار اختصاص می‌دهند.
چگونه گیتار را در کوک نگه داریم؟
یکی از بهترین راه‌ها برای ثابت نگه داشتن کوک گیتار، تعویض سیم گیتار به شکل مداوم است. برای اطلاع بیشتر از دلایل تعویض سیم و روش انجام آن می‌توانید مطالب ما درباره‌ی تعویض سیم گیتار کلاسیک و تعویض سیم گیتار الکتریک را مشاهده کنید. اگر از گیتار استفاده نمی‌کنید، آن را در یک هارد کیس و در محیطی خشک و خنک نگه دارید.
اگر با توجه به تمامی توصیه‌های بالا همچنان صدای مناسبی از گیتار شنیده نمی‌شود، بهتر است اینتونیشن (Intonation) گیتار را بررسی کنید. در پست دیگری نیز اینتونیشن و دلایل به هم خوردن آن را به شکل کامل توضیح داده‌ایم. اگر گیتار شما کلاسیک یا آکوستیک است، بهتر است برای بررسی اینتونیشن به یک تعمیرکار قابل اعتماد مراجعه کنید.
اگر می‌خواهید نکته‌ای را به متن بالا اضافه کنید، حتما آن را با ما در میان بگذارید. همچنین می‌توانید برای مطالعه‌ی سایر مطالب آموزشی به بخش آموزش گیتار سر بزنید.
منبع: Take Lessons