راهنمای خرید گیتار دست دوم
گیتار آکوستیک
گیتارهای دست دوم قیمت بسیار مناسبی نسبت به نمونه‌های نو دارند. همچنین بسیاری از گیتارهای کمیاب و خوش‌‌صدا تنها به شکل دست دوم به فروش می‌رسند. در این مقاله قصد داریم به روش‌های اطمینان از سلامت یک گیتار دست دوم بپردازیم.
بیشتر بخوانید: پیش از خرید ساز یا امپلیفایر باید به چه نکاتی توجه کنیم؟
شماره سریال
بهتر است پیش از خرید گیتار، کمی درباره‌ی آن تحقیق کنید. بسیاری از تولیدکنندگان بزرگ دیتابیس‌های آنلاینی دارند که در آن می‌توانید شماره‌ی سریال گیتار را جستجو کرده و از اصالت آن مطمئن شوید. همچنین می‌توانید گیتارهای خود را نیز پیش از فروش بررسی کنید. شرکت‌هایی از جمله یاماها و فندر، تاریخ ساخت و بسیاری از مشخصات فنی گیتار را با استفاده از شماره سریال در اختیار مشتریان می‌گذارند. هرچه اطلاعات خود را بیشتر کنید، در خرید گیتار موفق‌تر خواهید بود.
مطالعه‌ی منابع نوشتاری و تالارهای گفتگو
اطلاعات زیادی درباره‌ی گیتارها در اینترنت دست به دست می‌شوند. برخی از آن‌ها شایعات هستند و در عین حال بسیاری نیز اطلاعاتی کاربردی هستند که در تصمیم‌گیری نهایی به شما کمک خواهند کرد. اگر بتوانید پیشنهادهای مفید را از افسانه‌های رایج جدا کنید به اطلاعات بسیار کمیابی درباره‌ی ساز مورد نظر خود می‌رسید. با استفاده از دانش دیگران می‌توانید حتی تفاوت کیفیت ساخت گیتارهای یک شرکت را در سال‌های مختلف و با تغییر مدیریت آن شرکت پیدا کنید.
بررسی بدنه گیتار
نخستین نشانه‌ی سلامت گیتار، سالم بودن بدنه‌ی آن است. بسیاری از گیتارها بر اثر استفاده‌ی مداوم کمی تغییر رنگ می‌دهند. اما گاهی نیز مشخص است که مشکلات ظاهری به عدم مراقبت صحیح برمی‌گردد. پس بهتر است از خود بپرسید که صاحب گیتار چه اشتباهات دیگری را در مراقبت از گیتار انجام داده است؟ همچنین باید بررسی کنید که آیا وضعیت ظاهری گیتار با سن آن همخوانی دارد یا نه.
بسیاری اوقات فروشنده نیز اطلاعات مهمی را درباره‌ی تعمیرات و تغییرهای انجام شده روی گیتار به شما ارائه می‌کند. هرچند گاهی هم خریداران بدون توجه به جزئیات گیتار را خریداری می‌کنند و پس از مدتی از مشکلات آن باخبر می‌شوند. پس گیتار را از تمامی زوایا به خوبی بررسی کنید و به دنبال نشانه‌هایی از شکستگی یا جداشدن چوب‌ها بگردید. برای این کار حتما مکانی را انتخاب کنید که نور مناسبی داشته باشد. با این وجود اگر نشانه‌ای از تعمیرات پیدا کردید نیازی نیست بیش از حد حساس شوید. در صورت صحیح انجام شدن تعمیرات، کیفیت گیتار به خوبی روز اول خواهد بود و تعمیرات تاثیری در عملکرد ساز نخواهند داشت.
بررسی سالم بودن بخش‌های داخلی ساز کمی دشوارتر است. هرچند می‌توانید با نگاه از داخل حفره‌ی صدا، وضعیت کلی آن را بررسی کنید. اگر محیط بیرونی گیتار شرایط مناسبی دارد به احتمال زیاد در داخل هم وضعیت به همین شکل است. در داخل گیتار، بریس‌ها (چوب‌هایی که به شکل موازی درون گیتار کار گذاشته می‌شوند) را بررسی کنید تاجدا یا شل نشده باشند.
بریج (خرک) این گیتار به دلیل فشار سیم‌ها از بدنه جدا شده است.
بررسی بریج (خرک)
یکی از مهم‌ترین نشانه‌های خرابی گیتار، افزایش ارتفاع بریج نسبت به بدنه است. سیم‌های گیتار فشار زیادی (گاهی بیش از ۸۰ کیلوگرم) را به بریج وارد می‌کنند و به همین دلیل ممکن است طی زمان آن را به سمت خود بکشند و از بدنه جدا کنند. یا اینکه در چوب بدنه انحنا ایجاد کنند. این مشکل ممکن است با مراجعه به تعمیرکار برطرف شود. هرچند بسیار جدی است و نباید آن را به فردا واگذار کرد.
پس اطراف بریج را برای یافتن نشانه‌های جدا شدن از بدنه یا ارتفاع غیرمعمول بررسی کنید. همچنین سطح رویی گیتار را به شکل افقی نگاه کنید تا مطمئن شوید سطح گیتار (برخلاف طراحی اولیه‌ی آن) انحنا نداشته باشد.
بررسی دسته گیتار
همواره به سراغ سردسته (هد استاک) بروید و پشت آن (محل اتصال هد استاک به دسته) را بررسی کنید. بسیاری اوقات گیتارها به زمین می‌افتند و به دلیل زاویه‌ی هد استاک نسبت به بدنه، این قطعه نخستین مکانی خواهد بود که ضربه را می‌پذیرد. پس سردسته را برای یافتن آثار شکستگی یا تعمیر بررسی کنید. هرچند باز هم اگر تعمیر دسته به خوبی انجام شده باشد، جای نگرانی نیست و مخصوصا در گیتارهای قدیمی‌تر (به عنوان مثال دهه ۵۰ میلادی) ممکن است حتی ارزش گیتار را تحت تاثیر قرار ندهد.
در حالی که به دسته توجه می‌کنید، فرت‌برد (صفحه انگشت‌گذاری) را نیز بررسی کنید. فرت‌ها نباید از دسته جدا شده باشند و تغییر شکل داده باشند و خود دسته نیز نباید نقاط خالی یا نشانه‌ای از شکستگی چوب در خود داشته باشد. تغییر شرایط فرت‌ها به سادگیِ کار با گیتار آسیب می‌زند و تعمیر آن‌ها نیز کار چندان ساده‌ای نیست.
از همه مهم‌تر این است که صاف بودن دسته را چک کنید. دسته در حالت عادی کمی به سمت بالا خمیده است اما نباید به دو سمت زاویه داشته باشد. بهتر است گیتار را به شکل افقی در دستان خود نگه دارید و از بالا به پایین به دسته نگاه کنید. بسیاری از مشکلات مربوط به دسته به سادگی و با تنظیم تراس راد حل می‌شوند. هرچند اگر مشکلات جدی باشند تعمیر آن کار ساده‌ای نیست و بهتر است از خریدن ساز صرف نظر کنید.
بررسی فرت‌ها
فرت‌ها بیش از هر بخش دیگری از گیتار استفاده می‌شوند و آسیب می‌بینند. نشانه‌ی کارکرد زیاد روی فرت چندان نگران کننده نیست. هرچند ممکن است در آینده مجبور شوید گیتار را مجددا فرت کنید. این کار به نظر پیچیده است اما یک تعمیرکار حرفه‌ای می‌تواند آن را به بهترین شکل انجام دهد. پس در صورت قدیمی بودن فرت‌ها، هزینه‌ی تعویض فرت‌ها را نیز به هزینه‌ی خرید گیتار اضافه کنید و ببینید که آیا این ساز ارزش چنین هزینه‌ای را دارد.
در میان فرت‌ها به دنبال نشانه‌ای از شل شدن یا افزایش ارتفاع بگردید. تمامی نت‌ها را به صدا در آورید. فرت‌های شل صدایی ناهنجار تولید می‌کنند و فرت‌های بلند گز می‌زنند یا اینکه کاملا ساکت هستند.
بررسی تونرهای گیتار
تونر (ماشین هد) گیتار کمتر از سایر اجزای آن ضربه می‌بیند و به مشکل بر می‌خورد. حتی گاهی اوقات تونرهایی که خم شده‌اند یا آسیب دیده‌اند به خوبی کار می‌کنند. آمار ارائه‌شده توسط شرکت‌های تولیدکننده نیز نشان می‌دهد که شکایات مربوط به تونر گیتار بسیار کمتر از سایر اجزا است. با این وجود حتی اگر بخواهید پس از مدتی تونرها را تعویض کنید، کار چندان دشواری پیش رو نخواهید داشت. ماشین هدهای بسیار با کیفیتی در بازار وجود دارند که به سادگی جایگزین نمونه‌های قبلی می‌شوند.
تونرهایی که دارای محفظه نیستند ممکن است زودتر آسیب ببیند و بررسی سلامت مدل‌های بسته نیز چندان ساده نیست. هرچند اگر به دنبال خرید یک گیتار وینتج هستید و نمی‌خواهید تونرها را تغییر دهید بهتر است پیش از خرید آن‌ها را امتحان کنید و مطمئن شوید که چرخاندن پیچ‌ها بر صدای سیم‌ها اثر می‌گذارد و پیچ‌ها به سادگی در مدار خود می‌چرخند.
بررسی تیغه سردسته (نات)
تیغه سردسته (نات) ممکن است طی زمان و بر اثر جابجایی سیم‌ها در درون آن آسیب ببیند. پس بهتر است اکشن را در دو فرت اول بررسی کنید و مطمئن شوید که این فرت‌های صدای مناسبی دارند.
بررسی سدل
سدل (Saddle) بخشی از بریج است که سیم‌ها بر روی آن قرار می‌گیرند و از این راه نسبت به دسته ارتفاع پیدا می‌کنند. سدل‌ها ممکن است طی زمان خراب شوند . هرچند این اتفاق کم پیش می‌آید. اگر ظاهر سدل‌ها خوب است و شیاری بر روی آن‌ها مشاهده نمی‌شود، می‌توانید به سالم بودن آن‌ها اعتماد کنید.
قطعه‌های الکتریکی گیتار
اگر گیتار مورد نظر شما پیکاپ‌دار یا الکتریک است، حتما از صاحب گیتار بخواهید که آن را به امپلیفایر وصل کند تا صدای آن را بشنوید. همچنین سایر امکانات الکتریکی گیتار (از جمله پیکاپ‌ها و پیچ‌های صدا) را چک کنید. هرچند قطعات الکتریکی گیتار معمولا به خوبی ساخته می‌شوند و دوام بالایی دارند.
اگر تمامی موارد بالا را بررسی کردید و قیمت ساز را مناسب دیدید، احتمالا همه‌چیز برای یک خرید خوب مهیا است. به یاد داشته باشید که همیشه پیش از خرید به شکل حضوری گیتار را بررسی کنید. خرید گیتار دست دوم از سایت‌های اینترنتی ایده‌ی چندان مناسبی نیست مگر اینکه فرصت پیدا کنید شخصا آن را امتحان کنید.
اگر سوالی دارید یا می‌خواهید نکته‌ای را به بخش بالا اضافه کنید، حتما آن را در بخش کامنت‌ها با ما در میان بگذارید. همینطور می‌توانید سایر مطالب آموزشی را در بخش آموزش گیتار لامینور پیدا کنید.
منبع: Acoustic Magazine